J. Slauerhoff – Het verboden rijk(1932)
Er bestaat geen mooiere roman over de zoektocht naar een geliefde dichter. In Het verboden rijk volgen we een marconist die in China de sporen natrekt van de zestiende-eeuwse Portugese dichter Luís de Camões. Op tal van plekken, zelfs tot diep in het onmetelijke rijk, meent hij de poëtische geest van de dichter te vinden. Schitterend beschreven is de ontheemding van de marconist, een man die ooit op de grote vaart voer maar nu zijn dagen in een hotelkamertje slijt. Onthechting, onrust, eenzaamheid zijn de prachtige motieven die dit boek overheersen. Bovendien overwint de marconist aan het slot van de roman de tijd: zijn twintigste eeuw en de zestiende eeuw van de dichter vallen samen. Zonder dit boek had ik nooit mijn romandebuutHölderlins toren (1981) geschreven.
J.A. Baker – The Peregrine (De slechtvalk, 1967)
Nooit eerder is zo indringend, poëtische en nauwkeurig over een roofvogel geschreven als de Britse auteur en natuurkenner J.A Baker doet in De slechtvalk. Een herfst en winter lang volgt hij in de heuvels, valleien en rivierdalen van East-Anglia (Oost-Engeland) de mysterieuze, gevleugelde verschijning die de slechtvalk, deFalco peregrinus, is. Ik las het boek op mijn zeventiende en herlees het elk jaar. Baker weet in schitterende taal het wezen van deze valk te vangen, die tijdens de jachtvlucht snelheden behaalt van meer dan 350 kilometer. Voor mijn boek De valk. Over valkerij en wilde vogels (2008) vormt De slechtvalk de onbetwiste bron van inspiratie. Zowel voor Baker als voor mij is een ‘slechtvalk gevleugelde wildernis’.
Maria Dermoût – De tienduizend dingen (1955)
Een vrouw leeft op een tuin ergens aan de baai van het eiland Ambon in de Molukken. Elk jaar op Allerzielen gedenkt zij de doden die dat jaar zijn gevallen; de mensen die verdronken zijn, wreed vermoord, door geweld omkwamen. Een van de doden is haar eigen zoon, Himpies. Het verdriet erover is onmetelijk. Maar aan het slot verzoent zij zich met het kwaad in het leven. Op oosterse wijze beseft zij dat leven en dood onverbrekelijk met elkaar zijn verbonden. Een juweel van vertelkunst uit de Nederlands-Indische literatuur. Dit boek heeft me blijvend beïnvloed. In mijn biografie Geheim Indië. Het leven van Maria Dermoût (2000) heb ik geprobeerd de grandeur van dit boek uit te drukken. In 1996 reisde ik naar Ambon om de Tuin van Kleyntjes, zoals de plek heet, te bezoeken. Tuin en huis liggen er alsof Maria Dermoût elk moment te voorschijn kan komen. Tijdens het schrijven van Gehuwde dochter (2010) heb ik vaak een Maria Dermoûts meesterwerk gedacht.
Robert Macfarlane – The Wild Places (De laatste wildernis, 2008)
De Britse schrijver Macfarlane maakt in dit indrukwekkende natuurboek een reis door Engeland en Schotland. Hij is ervan overtuigd dat er in het geïndustrialiseerde westen nog wildernis bestaat en dat de sensatie van wildernis nog te beleven is. In verschillende gebieden geeft hij gehoor aan de roep van de wildernis. Hij beklimt bergen, zwemt in beken, volgt holle wegen, zeilt naar eilanden en doorkruist levensgevaarlijk laagveen. Macfarlane analyseert ons verlangen naar wildernis. Zonder The Wild Places had ik het Nederlandse equivalent dat ik Verborgen wildernis (2010) noem niet kunnen schrijven.
Gerard Reve – Op weg naar het einde (1963) en Nader tot U (1966)
Boeken die me altijd bij zullen blijven. Aangrijpende passages over wanhoop, twijfel, verlatenheid, Godsbesef en de martelende kracht van liefde gecombineerd met stilistische brille. Reve leerde me dat schrijverschap zijn rechtvaardiging ontleent aan nietsontziende, volledige inzet. Zijn gevecht met ‘het zinloze feit’ als romanmotief is onvergetelijk. Tijdens het schrijven aan Grand Hotel Lembang (1979) lagen deze brievenboeken van Reve altijd op mijn werktafel.
Gehuwde Dochter, roman van Kester Freriks, van uitgeverij Conserve is nu verkrijgbaar
Geen opmerkingen:
Een reactie posten